Xu hướng già hóa dân số thế giới và đặc trưng người cao tuổi Việt Nam
(Tạp chí Gia đình và Trẻ em. Số 11, năm 2006)
PGS.TS. Nguyễn Đình Cử
Những người 60 tuổi trở lên được coi là người cao tuổi. Trên thế giới cũng như ở Việt Nam, người cao tuổi đang tăng nhanh cả về số lượng và tỉ lệ. Quá trình tăng dần tỷ lệ người cao tuổi trong tổng dân số gọi là già hóa dân số. Đây là một đặc điểm lớn về dân số-xã hội của thế kỷ XXI. Người cao tuổi có nhiêu đặc trưng chung nhưng cũng mang nhiều nét đặc thù trong tổng thể dân số. Khảo sát, nghiên cứu phát hiện đầy đủ đặc trưng nhiều mặt dân số, kinh tế, sức khỏe, tâm lí, xã hội… của bộ phận dân cư này làm cơ sở cho việc hoạch định chính sách xã hội là một công việc cần thiết hiện nay. Dưới đây sẽ trình bày và phân tích về thực trạng già hóa dân số và gợi ý đề xuất chính sách.
Già hóa dân số là một dấu hiệu đặc trưng của thời đại. Nó phản ánh những sự phát triển kinh tế-xã hội mà còn phản ánh những thành công trong công tác DS-KHHGĐ. Thật vậy, kinh tế, y tế, giáo dục… phát triển thì con người có dinh dưỡng đầy đủ hơn, có ý thức giữ gìn vệ sinh và được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe tốt hơn, tuổi thọ cao hơn. Trong khi đó, nhờ làm tốt công tác KHHGĐ nên mỗi cặp vợ chồng sinh ít con hơn, vì thế số trẻ em trong tổng dân số có xu hướng giảm. Kết quả tổng hợp của hai xu hướng trên là tỉ lệ người cao tuổi tăng lên nhanh chóng.