Chính sách, pháp luật Việt Nam về phòng chống bạo lực gia đình đối với phụ nữ
(Tạp chí Dân số và Phát triển. Số 3 (72), trang 18-23.)
Lưu Bích Ngọc[1]
Viện Dân số và các vấn đề xã hội, ĐHKTQD
Bạo lực gia đình đối với phụ nữ là vấn đề bức xúc ở nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam, một quốc gia vẫn còn chịu ảnh hưởng của các tư tưởng “gia trưởng”, “trọng nam, khinh nữ” trong truyền thống văn hoá từ hàng nghìn năm để lại. Việc phòng chống bạo lực gia đình đối với phụ nữ hiện nay thực sự rất cần thiết nhưng không mấy dễ dàng, nó đòi hỏi phải có sự kết hợp đồng bộ giữa khung pháp lý được ban hành với các hoạt động can thiệp trong thực tế. Cũng cần phải lưu ý rằng, khác hẳn với những vấn đề bạo lực khác trong xã hội, bạo lực gia đình đối với phụ nữ lại là vấn đề hết sức phức tạp, xảy ra trong môi trường gồm những mối quan hệ đặc biệt, nó không chỉ chịu sự điều tiết của khung luật pháp mà còn chịu sự điều tiết rất mạnh của các định chế xã hội.
Đánh giá về nguyên nhân gây nên tình trạng bạo lực đối với phụ nữ hiện nay trên thế giới, các đại biểu tham gia diễn đàn toàn cầu bàn về “Phòng chống bạo lực đối với phụ nữ” do Liên Hợp Quốc tổ chức tháng 3/1999 đã chỉ ra: “Có hai nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng bạo lực đối với phụ nữ, một là nguyên nhân về mặt pháp lý, hai là nguyên nhân về mặt xã hội. Về mặt pháp lý, thông thường để phòng chống tội phạm thì một trong những biện pháp hữu hiệu nhất là dùng pháp luật trừng trị những kẻ có tội. Bạo lực đối với phụ nữ thực sự là một loại tội phạm nghiêm trọng thế nhưng những người phụ nữ là nạn nhân của loại tội phạm này hầu như không được pháp luật bảo vệ”.
Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi xin khảo cứu lại thực trạng bạo lực gia đình đối với phụ nữ Việt Nam qua một số nghiên cứu trong thời gian qua, khung chính sách, pháp luật của Nhà nước Việt Nam đối với vấn đề phòng chống bạo lực phụ nữ và những đánh giá về việc áp dụng khung pháp lý này trong thực tế xã hội.