Chính sách phòng chống nguy cơ ung thư tại Việt Nam giai đoạn 2000-2010
30/11/2012 by admin
(Tạp chí Xã hội học, Số 1 (117), 2012, tr.59-69)
PGS.TS. Nguyễn Thị Thiềng
Viện Dân số và CVĐXH, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Ung thư là một trong các bệnh không lây nhiễm ngày càng trở thành mối đe dọa chủ yếu với sức khỏe con người. Có rất nhiều nguyên nhân gây ung thư, nhưng yếu tố di truyền và gien chỉ chiếm 5% và khoảng 95% là do các yếu tố môi trường gây ra. Những chất tồn tại trong môi trường có thể được coi là những nguyên nhân gây ung thư bao gồm: thuốc lá; chế độ ăn, trọng lượng cơ thể, hoạt động thể chất; đồ uống có cồn; thuốc trừ sâu; thuốc y tế; bụi; chất dioxin; hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs); kim loại; chất độc từ nấm mốc… Phòng tránh ung thư phải được dựa trên việc phòng tránh nguy cơ của các tác nhân gây nên ung thư nói trên.
Ở Việt nam đã có các chính sách liên quan đến phòng tránh các nguy cơ gây ung thư thuộc về một số lĩnh vực khác nhau như: y tế, dinh dưỡng, rượu bia, thuốc lá, môi trường và thể dục thể thao. Ưu điểm của các chính sách là đã đề cập một cách tương đối đầy đủ và có hệ thống đến việc phòng chống các yếu tố nguy cơ cao gây ung thư. Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại trong các chính sách này như: Một số chính sách có mục tiêu quá tham vọng, thiếu tính khả thi; Một số chính sách thiếu các điều khoản về kiểm tra và giám sát việc thi hành; Một số văn bản đề ra thiếu các điều khoản về kinh phí và một số ít văn bản lại thiếu cơ sở khoa học do các nghiên cứu ứng dụng trong nước mà phải hoàn toàn dựa theo kinh nghiệm của nước ngoài…
Dựa trên kết quả rà soát chính sách liên quan đến phòng tránh các yếu tố nguy cơ gây ung thư, một số khuyến nghị đã được đề xuất, như :Tăng cường các nghiên cứu ứng dụng chuyên ngành làm cơ sở cho việc hoạch định chính sách; Khi thiết kế chương trình cần dự trù kinh phí thực hiện; Tăng cường kiểm tra giám sát việc thực thi chính sách; Tăng cường truyền thông chăm sóc sức khỏe nói chung, phòng chống các bệnh không lây nhiễm và ung thư nói riêng.